HİKAYE
1. Cumhuriyet Dönemi (1923-1940)
- Bu dönemde ayrıca Milli Edebiyat sanatçıları da eserler vermekteydi.
- Bu dönemdeki hikayeler genellikle gözlemci gerçekçiliğe dayanır.
- Bu dönemdeki konular toplumsal konular olup bazı sanatçılar ise bireyin iç dünyasına yönelik hikayeler yazmışlardır.
- Bu döneme ait bazı hikayeler ve sanatçılar: Reşat Nuri Güntekin, Leyla ile Mecnun; Fahri Celalettin Göktulga, Telak-ı Selase; Ercüment Ekrem Talu, Teravihten Sahura; Nahid Sırrı Örik, Eski Resimler; Sadri Ertem, Bacaya İndir Bacayı Kaldır; Memduh Şevket Esendal, Otlakçı, Pazarlık; Sabahattin Ali, Ses, Kamyon..
2. Cumhuriyet Dönemi (1940-1960)
- Bu dönemde sanatçılar bireyin iç dünyasını esas alıp, toplumcu gerçekçi, modernist, milli ve dini duyguları yansıtan hikayeler yazmıştır.
- Modernist çizgide yazan yazarlar: Nezihe Meriç, Yusuf Atılgan, Ferit Edgü.
- Milli ve dini duygulardan yazan yazarlar: Hüseyin Nihal Atsız, Mustafa Necati Sepetçioğlu, Sevinç Çokum.
- Modernist: Yazar yazdığı hikayelerde gerçeklik karşısında kuşkucu ve tedirgin olan, iç dünyasına çekilen, yabancılaşan, karamsar olan zayıf bireyleri ele alır. Bu tarz hikayelerde olay örgüsü ve mekan geri plandadır.
- Toplumcu Gerçekçi yazan yazarlar: Samim Kocagöz, Nazım Hikmet, Ercüment Behzat Lav, Sadri ertem, Sabahattin Ali, Reşat Enis Aygen, Kemal Tahir, Orhan Kemal Fakir Baykurt, Kemal Bilbaşar Samim Kocagöz.
- Toplumcu Gerçekçilik: Toplumcu dünya görüşü üzerine temellendirilmiş olan edebiyat akımıdır. Türk edebiyatında bu akımın etkisiyle eser vermiş sanatçılar vardır ve bu eserlerdeki konu köy yaşamındaki sorunları, toprak kavgalarını, ağa-köylü çatışmasını yanı sıra köyden kente göçün neden olduğu sorunlara; Büyük kentlerde yaşayan işçilerin, emekçilerin yaşam mücadelesine değinir.
ANLATMA TEKNİKLERİ
a. Anlatım Tekniğinin Özellikleri
- ‘’Kişi tanıtımı’’, ‘’olay anlatımı’’, ‘’bütüncül geriye dönüş’’, ‘’iç çözümleme’’ tekniklerini kapsar.
- Öyküleyici metinlerde okuyucu ile eser arasında anlatıcı girer. Okuyucu hemen her şeyi anlatıcı kanalıyla görür ve öğrenir.
- Okuyucunun dikkatli anlatıcı üzerinde yoğunlaşır.
b. Gösterme Tekniğinin Özellikleri
- Olaylar, kişiler, varlıklar okuyucuya doğrudan sunulur.
- Anlatıcı, okuyucu ile eser arasına giremez.
- Okuyucunun dikkati eser üzerinde yoğunlaşır.
Anlatıcı ve Bakış Açıları
a. İlahi Bakış Açısı: Anlatıcı olaylara dışarıdan, müdahale etmeden, geniş bir perspektiften bakar. Her şeyi bilir.
b. Kahraman: Anlatıcı kahramanlardan biridir. Birinci kişi ağzından anlatım vardır.
c. Gözlemci: Anlatıcının anlatımı gördükleriyle sınırlıdır. Nesnel bir tutum sergilenir.
DİL BİLGİSİ
Cümlenin Ögeleri
1. Yüklem: Yapılan iş, oluş, hareketi bildiren, cümleyi yargıya bağlayan, en önemli ögedir.
- Annemler balkonda arkadaşlarıyla konuşuyor.
- Kalbim yerinden fırlayacak gibi çarpıyor.
- Geç fark ettim taşın sert olduğunu.
- Bu yemeği ben istedim.
- Elindeki, şairin son kitabıydı.
2. Özne: Yüklemde bildirilen işi, oluşu, hareketi bildiren ve cümleyi yargıya bağlayan; hakkında bilgi ve haber verilen ögedir. Yükleme ‘’Ne’’ ve ‘’Kim’’ soruları sorularak bulunur
- Ayşe üç yıldır bu işle uğraşıyor.
- Mehmet dün bize alındı.
Gerçek Özne:
a. Açık Özne: Özne, kelime halinde cümle içerisinde yer alır.
Biz dün gece sabaha kadar annemi bekledik.
b. Gizli Özne: Özne, cümle içinde kelime halinde verilmemiştir. Öge dizilimini yazarken yer verilmez.
- Dün sabaha kadar annemi bekledik. (Kişi ekleri ile ‘’biz’’ özne bulunur.)
- Sözde Özne: Edilgen çatılı fiillerin aldığı öznedir.
- Kitap, büyü bir özenle süslenmiş. (Kitap burada kendisi süslenemeyeceğinden bu işi başkası yapmıştır.
3. Nesne: Yüklemde bildirilen işten doğrudan etkilenen ögedir. Neyi, kimi ve ne sorularına cevap verir.
- Danışman öğretmenim farklı kitaplar okumamı söyledi.
- Fidanları ön bahçeye diktik.
a. Belirtili Nesne: Neyi ve kimi sorularına cevap verir.
Gördüğü rüyayı unutamıyordu.
Böyle insanları iyi bilirim.
b. Belirtisiz Nesne: Ne sorusuna cevap verir.
- Annem konukları için sofra hazırlamış.
4. Dolaylı Tümleç: Yüklemin yönelme(kime, neye, nereye), bulunma(kimde, neyde, nerede) ve ayrılma(kimden, ne(y)den, nereden) gibi durumlardan tamamlar.
- Aradığınız kitapları sahafta bulabilirsiniz.
5. Zarf Tümleci: Nasıl, ne zaman, ne kadar, neden, niçin, niye, ne diye, neye/nereye sorularının yükleme sorulması ile bulunur.
- Anlatılanları merakla dinledik.
- Bu hikayeyi kar yağarken yazdım.
