DENEME

1. Montaigne Türü Deneme

• Bu tür denemelerde karşıt görüş olmadan doğruya ulaşılamayacağı vurgulanır fakat karşı görüşünü de kanıtlama ihtiyacı duymaz sadece kişisel görüş bildirilir.
• İlk denemeyi ortaya koyan Fransız yazar Montaigne’dir.
• Denemelerde ele alınan konular felsefe, din, ahlak, gelenek, siyaset gibi kişiyi ve toplumu ilgilendiren konulardır.
• Burada yazar kendi gözlem ve deneyimlerin aktarılması ve bunları aktarırken yalın ve yapmacıksız bir anlatım vardır. Soru-cevap yöntemiyle içten ve samimi bir bilgi aktarımı vardır.
• Rönesans ile oluşan hümanizm anlayışı; İnsanı sevgisini ve insan düşüncesini temel alır.
• Dünya edebiyatındaki bazı ünlü deneme yazarları: Francis Bacon, Emerson, Andre Gide, Henry Miller, Albert Camus, T.S. Eliot..

2. CUMHURİYET EDEBİYATI DENEME

• Tanzimat’ta edebiyatımıza Batı edebiyatımıza giren bu tür o zamandan bu zamana gelişmiş olsa bile keskin bir şekilde değişmemiştir.
• Bu türdeki öncü yazarlar: Cenap Şehabettin, Ahmet Haşim, Yakup Kadi Karaosmanoğlu, Yahya Kemal Beyatlı; Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin, Sabahattin Eyuboğlu, Salah Birsel, Melih Cevdet Anday, Mermi Uygur, Vedat Güyol; Cemil Meriç, Adalet Ağaoğlu, Nihad Sami Banarlı, Beşir Ayvazoğlu..

12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı