Fecri Ati AYT Edebiyat

FECR-İ ATİ

Fecr-i Ati Edebiyatının Genel Özellikleri:

Servet-i Fünun dergisinde 1910’da yayımlanan bir bildiri ile kendilerini kamuoyuna duyuran bir edebi topluluktur.
Edebiyatımızda bildiri yayımlayan ilk topluluk özelliğini taşımaktadır ve bu konuda daha sonra ortaya çıkacak Yedi Meşaleciler ve Garipçiler de bildiri yayımlamışlardır.
Topluluk üyelerinin amacı edebiyatta yenilikler yapmaktır.
“Sanat şahsi ve muhteremdir.” görüşünü savunmuşlardır.
Fransız edebiyatı örnek alınmıştır.
Serveti Fünûn’a tepki olarak ortaya çıkmışlar, onları yeteri kadar Batı yanlısı olamamakla suçlamışlardır fakat eleştirdikleri Serveti Fünûn’dan öteye gidememişlerdir.
Sanat anlayışları, dil ve üslup yönünden Serveti Fünûn’a benzer.
Şiirlerinde dil ağır, süslü bir şekilde kullanmışlardır. Arapça-Farsça sözcüklere ve tamlamalara sıkça yer verilmiştir.
Amaçlarını gerçekleştiremeyip Türk edebiyatına herhangi bir yenilik getirememişlerdir.
Şiirlerinde aruzu kullanmışlardır ve serbest müstezat nazım biçimini geliştirerek kullanmışlardır.
Başlıca şiir konuları :Aşk ve tabiat
Aşk teması, romantik ve duygusal özellik taşır. Doğa tasvirleri gerçekten uzaktır.
Şiirlerinde ise ele aldıkları kişilerin psikolojik sorunlarına yer verdiler.
Sanatlı bir söyleyişe ve imgele sıkça yer vermişlerdir.
Düz yazı alanında pek eser vermeyen Fecriati sanatçıları, topluluğun dağılmasının ardından çeşitli alanlarda başarılı örnekler vermişlerdir.
Topluluk üyeleri şiirde sembolizm, parnasizm ile empresyonizm akımından; roman ve hikâyede realizm ile natüralizm akımından etkilenmişlerdir.
Servet-i Fünun’la Milli Edebiyat arasında bir köprü işlevi gören bir topluluktur.
Bu dönem sanatçıları tiyatro türüne de pek önem vermemişlerdir.
Batı’yla sanat bakımından daha güçlü ilişkiler kurmayı, halkın sanat kültürünü geliştirmek için halka konferanslar vermeyi, sanatı ileriye taşımayı amaçlamışlar; ama kısa sürede dağılan etkisiz bir topluluk olmuşlardır.
Fecr-i Aticilerin çoğu daha sonra Milli Edebiyat akımına katılmış ve bu dönem bir tek Ahmet Haşim’le anılmıştır.
Bu toplulukta ayrıca bir sanat anlayışında bütünlük sağlanamamıştı bu yüzden Fecriati Topluluğu kısa süre içinde dağılmıştır.

Fecr-i Ati Edebiyatı’nın Sanatçıları

AHMET HAŞİM (1884 – 1933)

1909 yılında Fecr-i Aticilere katılmıştır.
Fecr-i Ati topluluğu dağıldıktan sonra bile o bu yolda yoluna devam etmiştir.
Fecr-i Ati topluluğunun ve modern Türk şiirinin önemli şairlerindendir.
Şiir anlayışını açıkladığı “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” başlığı altında şiiri vardır.
Saf şiir anlayışına bağlıdır.
Şiirde söyleyişi önemsemişse de konuyu bir o kadar önemsememiştir.
Gerçek şiirin kendisine göre tanımını yapmıştır ve ona göre, herkesin kendisine göre yorumlayabileceği şiirdir, demiştir.
Şiiri duyulmak için yazılan sözden çok musikiye yakın bir tür olarak görmüştür.
Önceleri Arapça ve Farsçayla yüklü bir dili varken daha sonraları Türkçe ağırlıklı bir dile yönelmiştir.
Şiirlerinde kullandığı konular: Aşk ve doğa, çocukluk anıları, gerçek hayattan kaçış güneşin doğuşu ve batışı, göl, kızıl renkler, akşam da onun şiirlerinde sıkça yer bulur.
Aruzu bütün şiirlerinde kullanmıştır.
Sembolizmden ve empresyonizm akımından etkilenmiştir.
“Sanat, sanat içindir” anlayışını benimsemiştir.
Şiirin yanında; fıkra, sohbet gezi yazısı türlerinde de önemli eserler vermiştir.

Eserleri:

Şiir: Piyale, Göl Saatleri
Sohbet: Gurabahane-i Laklakan (Fıkra özelliği de gösterir)
Fıkra: Bize Göre (Bu kitaptaki bazı metinler deneme türü içerisinde değerlendirilmektedir.)
Gezi yazısı: Frankfurt Seyahatnamesi

TAHSİN NAHİT (1887 – 1919)

Fecr-i Ati topluluğuna ait şair ve oyun yazarıdır.
Genellikle bireysel konulu şiirler yazmıştır.
Şiirleri sanat bakımından çok da güçlü değildi.
Şiirlerini daha çok Ahmet Haşim’in etkisinde yazılmıştır.
“Adalar, Kamer ve Zühre şairi” olarak da tanınmaktadır.
Genelde kadın ve aşk temalarını işlemiştir.
Tiyatroyla da yakından ilgilenmiştir. Tekniği zayıftır.

Eserleri:

Şiir: Ruh-i Bikayd
Tiyatro: Hicranlar, Jön Türk, Firar, Aşkımız, Sanatkârlar, Ben Başka, Talak, Kırık Mahfaza, Osman-ı Sani, Kösem Sultan

EMİN BÜLENT SERDAROĞLU (1886 – 1942)

Şairlik dışında Galatasaray futbol takımının ilk kaptanıdır ve kurucuları arasındadır. Fenerbahçe ile oynanan ilk maçta ilk golü atmıştır.
Fecriati Döneminde epik şiirler yazarak “destansı” yönü göstermiştir.
Hem toplumsal hem de bireysel konularda şiirler yazmıştır.
Şiirlerinde benzetme ve istiarelere gereğinden yararlanmıştır.
Victor Hugo’nun “Mavi Gözlü Yunan Çocuğu” adlı şiirine karşı yazmış olduğu “Kin” şiiriyle tanınmıştır.

Eserleri: